Öncelikle işbu makalenin bilimsel/hukuki bir makale olmadığını, daha ziyade tüketicinin bilinçlenmesi için hazırlanmış ve niteliği itibariyle sıradan vatandaşın anlayabileceği dilde yazılmış bir metin olduğunu belirterek başlamak isteriz.
Pandemi nedeniyle tur paketi almasına rağmen tatile gidemeyip (veya vazgeçip) para iadesi için nasıl bir hukuki yol izleyeceklerini bilemeyen tüketiciler, maalesef çoğu zaman yalnızca pasif olarak beklemekte ve haklarını elde etmek için adım atmamaktadır. Peki, bu kişiler ne yapabilir?
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında kanuna göre, “Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi, ifade eder.”
Bu kapsamda, kişinin ticari veya mesleki amaç dışında; internetten veya fiziki olarak tatil turu, tatil paketi gibi sözleşmeyle kurulan bir tüketici işlemi yapması, onun tüketici sıfatına haiz olduğunu gösterir.
Makalemizin konusu çerçevesinde ilerlemek için, tüketicinin satıcı/sağlayıcı ile hizmet sözleşmesi yaptığı bir örnekten ilerleyelim.
Bilinen bir internet sitesinden 2 haftalık tatil paketi satın alan bir tüketiciyi düşünelim. Bu sözleşme ilişkisinin satıcısı/sağlayıcısı, o internet sitesi üzerinden satış yapan veya onun adına ya da hesabına hareket eden kişidir. Buradaki kişi, çoğu zaman tüzel kişi sıfatıyla, bir şirket olarak karşımıza çıkar. Kanun bu kişiyi “paket tur düzenleyicisi” olarak da tanımlamaktadır.
Önemli bir nokta: Taraf tespiti avukatlar açısından çoğunlukla doğru yapılmakta fakat sıradan bir tüketici taraf sıfatını yanlış gösterebilmekte ve bu da tüketicinin sonuç elde etme sürecini uzatabilmektedir. Uygulamada tüketicilerin satıcı/sağlayıcı şirketin unvanını doğru yazmadığını bu sebeple sehven yanlış taraf gösterdiğini ya da şirketin unvanını bulamadıklarını görmekteyiz. Yine tüketicilerin yetkili mahkemeyi/icra dairesini hatalı tespit etmeleri sebebiyle yanlış hukuki süreç izlemeleri de mümkün. Bu sebeple yapacağınız işlemlerde bir avukata danışmanız her zaman daha sağlıklı olacaktır.
Satıcı/Sağlayıcılar (paket tur düzenleyicileri) genelde pandemi sebebiyle iptal olan turlar için para iade etmek istememekte, bunun yerine ileri bir tarihli yeni bir tatil paketi teklif etmektedirler. Tüketici bu teklifi kabul etmek zorunda değildir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun ilgili maddesi çok açıktır.
“Madde 51/6 Tüketici, kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle paket tur sözleşmesinin esaslı unsurlarından birisinin değişmesi veya turun başlamadan önce iptal edilmesi hallerinde bu değişikliği veya paket tur düzenleyicisi tarafından sunulan alternatif bir turu kabul edebileceği gibi sözleşmeden dönme hakkına da sahiptir. Sözleşmeden dönülmesi halinde paket tur düzenleyicisi veya aracısının, dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren tüketicinin ödemiş olduğu tüm bedeli herhangi bir kesinti yapmaksızın derhal iade etmesi zorunludur.”
Görüldüğü üzere kanunen paket tur düzenleyicisinin tüm bedeli iade etmesi zorunlu kılınmıştır. Fakat ödemiyor, ne yapacağız?
Yukarıda kısaca tanımlara, korona virüs pandemisi sebebiyle paket turların iptal edilmesi/gerçekleşmemesi veya tüketicinin sözleşmeden dönmek istemesi halinde tüketicinin ne yapabileceğine değindik. Unutmayın, her hukuki olay ve işlem kendi içinde değerlendirilir. Dolayısıyla tüketici hakkını ararken bir Avukat eliyle sözleşme incelenerek hukuki ilişkinin tespit edilmesi, sürecin somut duruma en uygun şekilde yönetilmesi daha yerinde olacaktır. Sağlıklı günler dileriz.
Saygılarımızla… 08.01.2021
Av. CEM ÖZTÜRK
Av. KARTAL GÜLHAN
Yorum yaz