Kripto Borsalarındaki Aksaklıklar ve Çöküşlerin Sonuçları: Hukuki Olarak Yapılabilecekler

 

             Son zamanlarda özellikle Türk kripto borsalarında bazı aksaklıkların yaşandığı görülmekte. Bugüne kadar birçok kripto borsası bazı hatalar yaptı. Bunlara işlemleri kısa veya geçici durdurmak, müşteri bakiyesinin geç gönderilmesi vb. durumlar da dahil. Ancak en son 21.04.2021 tarihinde binlerce kişinin aktif olarak kullandığı ve parasının olduğu Thodex kripto borsası, web siteleri ve Twitter hesaplarında bir açıklama yaparak yatırımcı görüşmeleri (!) olduğunu ve 4-5 gün kadar sitenin bakımda kalacağını yazdılar. Web sitelerini de bu açıklama ile birlikte kullanıma kapattılar. Öncelikle kripto borsaların hatta genel anlamda tüm borsalarda bir saniyenin bile ne kadar önemli olduğu bilinmektedir. Thodex üzerinden gidersek ve somut örnek üzerinden anlatacak olursak; daha önce hiçbir açıklama yapmamışken bir anda sistemi kapatıp tam olarak ne zaman açılacağı bile belli olmayan bir açıklama yayınlamak tüm kullanıcıları mağdur ettiği gibi büyük bir endişeye de sevk etti.

Yukarıda açıkladığımız somut örnekte veya önümüzdeki süreçte başka kripto borsalarında da benzer durumlar yaşanırsa hukuki olarak yapılabilecekler nelerdir? Aşağıda bu sorunun cevabını irdeleyeceğiz.

• Paranızın Olduğu Bir Aracı Kurum Hukuki Zemini Olmadan Size İşlem Yaptırmaz veya Paranızı İade Etmez ise Ne Yapmak Gerekir?

Az evvel görece yeni bir sektör ve henüz hukuki alt yapısı tam oturmamış olan kripto borsalarında ve aracı kurumlarında yaşanan veya yaşanabilecek aksaklıklara değindik. Değinmemiz gereken asıl konu ise bu işin hukuki boyutudur. Öncelikle belirtmek gerekir ki tüm bu aracı şirketler sizin talebiniz halinde (istisna oluşturacak hukuki bir durum yok ise) sizin işleminizi yapmak durumundalardır. Buna para çekme işleminiz de dahil. Hatta para çekmek istediğinizde bu isteğiniz çeşitli bahaneler öne sürülerek durdurulamaz.

Bazı durumlarda mağdur olan vatandaşlar yapabilecekleri konusunda tam bir bilgi sahibi değildir. Bu tip aksaklıkların yaşanması durumunda yapılabilecek birkaç adım vardır. Bunlardan ilki dava yoluna başvurmaktır ki bu yol kısmen uzun ve masraflı olabilecektir. İkinci yol ise Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunmaktır. Sorumlular açısından cezai sonuçlar doğurabilecek olsa da bu durumda mağdur olan vatandaşın maddi olarak mağduriyetini gidermeyecektir. Özellikle ceza hukuku ve özel hukukun farklı olduğu, birinin çok kabaca hapis cezası veya para cezası gibi durumlar için diğerinin tazminat/zarar giderimi gibi durumlar için olduğu da göz önüne alındığında mağdur vatandaşın ilk yapması gereken zararının tazmini yolunu seçmesidir.

Burada üçüncü bir yol devreye girmektedir: İcra takibi. İcra takibi hukukumuzda maddi yaptırımların kamu gücüyle ve belli kurallar çerçevesinde uygulanmasının bir adımıdır. Bu yaptırımlar ve kurallar hızlı sonuç almaya odaklanmıştır. O yüzden genel şartlar altında (istisnalar saklıdır) kanımızca seçilmesi gereken ve daha mantıklı olan yol budur. Bu yolda en önemlisi hızlı hareket etmektir. Çünkü temelinde haciz işlemlerinin de yattığı icra takip ve işleri, önce işlem yapanın önce alacağına kavuştuğu bir mekanizmadır. Denilebilir ki “Değirmene önce gelen buğdayı önce öğütür.”

• Bu Yollara Nasıl Başvurabilirim?

Yukarıda genel hatlarıyla hangi yollara başvurulabileceğine değindik. Bu yollar hiçbir zaman kesin sonuç verir denilemese de (her olay kendi içinde değerlendirmesiyle birlikte) olumlu sonuçlar verebilir. Ancak unutulmamalıdır ki yaşanan mağduriyetlerde beklemek ve bir şeylerin düzelebileceğini düşünmek uygulamada genel olarak mağduriyeti arttırmakta hatta bazen süreleri kaçırmaya sebep olmaktadır. Hukukun toplumun temel taşlarından biri ve çok önemli bir yeri olduğunu kabul etmek gerekir ki burada da hukuki bilgi ve tecrübe bize yol gösterecek ve mağduriyetimizin giderilmesini sağlayacaktır. O nedenle ne yapılması gerektiği iyi araştırılmalı, teşhisi doğru koyup ona göre hareket edilmelidir.

Burada çerçeve olarak bahsettiğimiz tüm bu hukuki yolların kendi içinde ve somut olayın özelliklerine göre ayrımları vardır. Yine kendi içinde birçok değişken de barındırmaktadır. Bu yüzden mutlaka bir avukata danışmalı ve ne yapmanız gerektiğini onunla istişare ettikten sonra karar vermelisiniz. Asil olarak hemen hemen her işi kendinizin yapabileceğini unutmayın. Yine de hak kaybına uğramamak adına ve hatalı veya eksik işlem yapmamak adına bu yollardan birine başvururken bir avukat yardımıyla hareket etmeniz genel olarak lehe sonuç vermektedir.